Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Komendancie! Nikt mnie nigdy nie zwolnił z „wiernej służby” – rzecz o fenomenie J. Piłsudskiego

Na przestrzeni dziejów było bardzo niewielu ludzi, których osoba, tak jak w przypadku Piłsudskiego, była po prostu utożsamiana z racją stanu i narodowym interesem – pisał jeden z Drużyny Komendanta gen. Kazimierz Sosnkowski. O fenomenie Józefa Piłsudskiego i o piłsudczykach mówił krakowski historyk dr Krzysztof Kloc z Instytutu Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, zajmujący się m. in. historią polskiej irredenty XIX i XX w., historią II RP, losami obozu piłsudczykowskiego, autor wielu publikacji na ten temat, w tym wydanej przez Ośrodek Myśli Politycznej książki pt. „Piłsudski. Studium fenomenu Komendanta" . Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Marszałek Józef Piłsudski w parku belwederskim. Lata 20. XX wieku . Fot. NAC

J.Drużyńska rozmawia z K.Klocem

"Przynależność do tego pokolenia wynikała nie z miejsca i czasu urodzenia, nie ze statusu społecznego pochodzenia ani cenzusu wykształcenia. Najczęściej również nie z wyznawanego światopoglądu ani nie z partyjnych konotacji. Tym co pokolenie to konstruowało, nie był także wspólnie przebyty szlak strzelecki tudzież wojenna epopeja, choć te karty w biografii tych osób zwykle wybijały się na plan pierwszy. Fundamentem było tutaj dobrowolne i całościowe zarazem podporządkowanie się woli i rozkazom jednego człowieka. […]

By […] na scenie mogła pojawić się ta generacja, którą[…] przezwano – i sama też się tak nazwala- piłsudczykami, musiał narodzić się i sam Piłsudski. Ale ten Piłsudski, od którego określenie piłsudczyk miało swą genezę – Komendant Piłsudski. Moje refleksje to zatem nic innego, jak opowieść o przeobrażeniu się Piłsudskiego w Komendanta. To historia powstawania fenomenu, którego najbardziej charakterystyczną cecha będzie absolutny i niekwestionowany przez nikogo w środowisku piłsudczyków monopol Józefa Piłsudskiego na posiadanie i wyrażanie ostatecznej opinii i decyzji, na naturalne w tym gronie posługiwanie się rozkazem w stosunkach ze swymi współpracownikami, czyli faktycznymi podwładnymi oraz rzeczywistymi podkomendnymi, w nieomal każdym aspekcie ich życia”

( K. Kloc -"Piłsudski. Studium fenomenu Komendanta” - Wprowadzenie - fragment)


"[...] Przez cały czas działalności Komendanta jedni ludzie od Niego odchodzili, a przychodzili nowi. Nas starych, wiecznie wiernych i wiecznie tych samych została zaledwie tylko garść, choć „obóz Marszałka Piłsudskiego” był tak liczny i tak potężny w latach 1926-1939!

[…]

Jeśli tragiczne były odejścia wielu ideowych i wartościowych ludzi, to czasem jeszcze tragiczniejsze były różne „przyjścia” i ogromna rozbudowa liczbowa obozu. Wiemy, jaki ludzki materiał przychodzi do każdego zwycięskiego obozu. Jakże nieliczni byli ci nowi, którzy rozumieli i kochali ideę Komendanta, jak wielu przyszło tylko dla karier i posad i zohydzało swym postępowaniem całość prac rządowych.

[…] Ilu z naszych dawnych kolegów przyjąwszy władzę, nie naśladowało prostoty Komendanta, zapomniało Jego wskazań i nauk […]

Komendancie ! Nikt mnie nigdy nie zwolnił z „wiernej służby” odbywanej pod Twoimi rozkazami. Mogłam nie rozumieć wielu rzeczy, mogłam rozpaczać nie raz, mogłam być bliska samobójstwa kilkakrotnie, ale wstrzymywał mnie głos drugiego prawdziwego Piłsudczyka, mego przyjaciela i męża: „Poczekaj, chcesz rozumieć natychmiast, razem z Komendantem ?!”

[…]

Uczyłeś nas drogi do Polski[…] Uczyłeś nas walki przeciw wszystkiemu i przeciw wszystkim, bez wieszania się u pańskich klamek aliantów. Uczyłeś nas rozumnego szaleństwa i szalonego rozumu. Uczyłeś nas pogardzać karierą, blichtrem , pieniędzmi, bogactwem, wygodami. Uczyłeś miłości do „rzeczy pięknych i niepożytecznych”, pogardy dla materializmu

Jakże byliśmy złymi uczniami, jak nie umieliśmy niejednokrotnie wnikać w głąb, w istotę, w duchowa wartość tego, co Polsce przyniosłeś, a co Wierzyński tak pięknie nazwał w Wolności Tragicznej wyrokiem :”Skazuję Was na wielkość, innej drogi nie ma!”.

Skazani na wielkość nie umieliśmy nimi być w czasie powodzenia i szczęścia, pokoju i twórczości […]”



( Wanda Pełczyńska „Komendant”, fragment za : K. Kloc "Piłsudski. Studium fenomenu Komendanta”)

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 13:03

    Rusinowa Polana

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię