Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest EKSPRESJA. W programie klasyka (m.in. Gabinet doktora Caligari, czy Męczeństwo Joanny d’Arc) i mniej znane tytuły (m.in. włoska Assunta Spina). Na festiwalowej scenie wystąpi między innymi duet Hania Rani & Dobrawa Czocher oraz znakomita wiolonczelistka, Resina. Wydarzenie, organizowane przez Fundację Dla Kina oraz Kino Pod Baranami, potrwa do 5 grudnia.
Idea tegorocznego Festiwalu narodziła się w środku lockdownu, w czasach trwającej izolacji i zakrytych maskami twarzy. U źródeł tego pomysłu stało pragnienie powrotu do swobodnego wyrażania się i bezpośredniej komunikacji. Filmy nieme charakteryzują się większą ekspresją niż współczesne produkcje, a dopełnieniem przekazu jest wykonywana na żywo podczas projekcji muzyka o bardzo silnym ładunku emocjonalnym.
Choć minimalistyczny, ale wzbudzający emocje będzie muzyczny akompaniament duetu Hania Rani & Dobrawa Czocher - artystek, które niedawno dołączyły do prestiżowej wytwórni Deutsche Grammophon. Poruszać będą również przejmujące kompozycje na wiolonczelę Resiny czy fortepianowe wariacje Mateusza Pałki. Zaskoczą nieoczywiste brzmienia kwartetu syryjskiego kompozytora, Wassima Ibrahima i muzyczne inspiracje zespołu pod wodzą multiinstrumentalisty, Macieja Trifonidisa. Pobudzą elektroniczne dźwięki duetu Sarapata i DJ-a Kixnare, a w ambientowy nastrój wprowadzi tandem Eta Hox i Pruski.
Jednym z najbardziej znanych nurtów kina niemego był ekspresjonizm niemiecki, który ma ekspresję wpisaną w swoją nazwę. Na Festiwalu zostanie zaprezentowane flagowe dzieło tego nurtu, czyli Gabinet doktora Caligari z Wernerem Kraussem i Conradem Veidtem w rolach głównych. To jeden z najbardziej rozpoznawalnych filmów tamtych czasów, uznawany także za prekursora współczesnego kina grozy. Nierealistyczne, karykaturalne dekoracje i postacie sprawiają, że przedstawiony świat jawi się jako sztuczny i groteskowy.
Conrada Veidta i Wernera Kraussa będzie można również zobaczyć w filmie Opium, pełnym dziwacznych, psychodelicznych wizji i halucynacji. Zrealizowana po I wojnie światowej produkcja miała być odskocznią od powojennych traum i trosk. Polskie nawiązania do ekspresjonizmu są zauważalne w odważnym formalnie i świetnym wizualnie filmie Henryka Szaro Mocny człowiek.
Filmy nieme pełne są czasem nadmiernie ekspresyjnej gry aktorskiej również dlatego, że oddziałują głównie obrazem, mając do pomocy tylko nieliczne plansze z napisami. Tymczasem niemiecki film Cienie całkowicie pozbawiony jest plansz z napisami, a kluczową rolę w tym świetnie sfotografowanym przez Fritza Arno Wagnera dziele odgrywają tytułowe cienie.
Męczeństwo Joanny d'Arc to film, który buduje intymną wręcz więź z widzem poprzez zastosowanie zbliżeń - twarzy i oczu głównej bohaterki, granej przez Renee Falconetti. To właśnie tą filmową rolą aktorka zapisała się w historii kina. Jej pełna ekspresji twarz, która wyraża tak wiele, spogląda na widzów z festiwalowego plakatu.
Wyraziste aktorki będzie można również zobaczyć w filmach: Kobieta znikąd francuskiego impresjonisty, Louisa Delluca, z Ève Francis w roli głównej, oraz Assunta Spina z piękną rolą włoskiej diwy, Franceski Bertini, która była również współreżyserką tego obrazu.
Program filmowy dopełnia rzadko pokazywany obraz Fritza Langa, czołowego twórcy ekspresjonizmu niemieckiego, Kobieta na Księżycu. Ta opowieść o podbojach kosmosu - jeden pierwszych filmów science fiction w historii - była ostatnim niemym dziełem reżysera.
Wśród wydarzeń towarzyszących Festiwalowi są warsztaty twórcze dla dorosłych - Ekspresja na szkle; pokaz bajek i zabawy dla dzieci - Baranki w niemym kinie oraz sobotni wieczór w klubie Betelu, gdzie do darmowego pokazu filmu Alicja w Krainie Czarów zagra DJ-ka Virtual Geisha.
PROGRAM:
Wszystkie wydarzenia odbywają się w Kinie Pod Baranami, chyba że zaznaczono inaczej.
czwartek, 2 grudnia
19.00 POKAZ INAUGURACYJNY
KOBIETA NA KSIĘŻYCU | WOMAN IN THE MOON | FRAU IM MOND
(Fritz Lang) DE 1929, 170'
MUZEUM SZTUKI I TECHNIKI JAPOŃSKIEJ MANGGHA (ul. M. Konopnickiej 26)
muzyka na żywo: SARAPATA & Marcela Rybska
Po seansie - lampka wina.
partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie
piątek, 3 grudnia
20.00 KOBIETA ZNIKĄD | THE WOMAN FROM NOWHERE | LA FEMME DE NULLE PART
(Louis Delluc) FR 1922,
KINO KIJÓW (Al. Zygmunta Krasińskiego 34)
muzyka na żywo: Hania Rani & Dobrawa Czocher
współorganizator pokazu: Krakowskie Biuro Festiwalowe
partner pokazu: Instytut Francuski w Polsce
sobota, 4 grudnia
15.00 GABINET DOKTORA CALIGARI | THE CABINET OF DR. CALIGARI | DAS CABINET DES DR. CALIGARI
(Robert Wiene) DE 1920,
muzyka na żywo: Wassim Ibrahim/Kamil Kruk/Ethan Smith/Szymon Madej
partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie
18.00 MOCNY CZŁOWIEK | A STRONG MAN
(Henryk Szaro) PL 1929, 88'
zarejestrowana muzyka: Kixnare
partner pokazu: Filmoteka Narodowa - Instytut Audiowizualny
20.30 MĘCZEŃSTWO JOANNY D'ARC | THE PASSION OF JOAN OF ARC | LA PASSION DE JEANNE D'ARC
(Carl Theodor Dreyer) FR 1928, 81'
MUZEUM SZTUKI I TECHNIKI JAPOŃSKIEJ MANGGHA (ul. M. Konopnickiej 26)
muzyka na żywo: Resina & Mateusz Rychlicki
partner pokazu: Instytut Francuski w Polsce
23.00 AFTERPARTY W KLUBIE BETEL (pl. Szczepański 3)
ALICJA W KRAINIE CZARÓW | ALICE IN WONDERLAND
(W.W. Young) USA 1915, 42'
muzyka na żywo: Virtual Geisha
niedziela, 5 grudnia
11.00 BARANKI W NIEMYM KINIE
Pokaz filmu niemego z muzyką na żywo i warsztaty dla dzieci.
13.00 EKSPRESJA NA SZKLE - WARSZTATY DLA DOROSŁYCH
DZIKIE WINO WINE BAR (Rynek Główny 27)
15.00 ASSUNTA SPINA | ASSUNTA SPINA
(Francesca Bertini, Gustavo Serena) IT 1915, 61'
muzyka na żywo: Mateusz Pałka
partner pokazu: Fondazione Cineteca di Bologna
17.15 OPIUM | OPIUM
(Robert Reinert) DE 1919, 92'
muzyka na żywo: Maciej Trifonidis / Alex Roth / Miłosz Skwirut
partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie
20.00 CIENIE | WARNING SHADOWS | SCHATTEN - EINE NÄCHTLICHE HALLUZINATION
(Arthur Robison) DE 1923, 85'
muzyka na żywo: Eta Hox & Pruski
partner pokazu: Goethe-Institut w Krakowie
Filmy prezentowane z polskimi i angielskimi napisami.
BILETY:
Filmy z muzyką na żywo: 32 zł (normalny), 25 zł (ulgowy)
Film bez muzyki na żywo: 20 zł
Hania Rani & Dobrawa Czocher - Kobieta znikąd: 60 zł
Baranki w niemym kinie: 15 zł
Ekspresja na szkle - warsztaty dla dorosłych: wstęp wolny (zapisy)
Afterparty w Klubie Betel: wstęp wolny
KARNET (7 seansów): 130 PLN*
* Karnet nie obejmuje pokazu Hania Rani & Dobrawa Czocher - Kobieta znikąd
O FILMACH:
ALICJA W KRAINIE CZARÓW | ALICE IN WONDERLAND
reż. W.W. Young, USA 1915, 42'
Trzecia w historii filmowa adaptacja fantastycznej powieści Lewisa Carrolla. Starannie zaprojektowane kostiumy i oryginalna scenografia.
ASSUNTA SPINA | ASSUNTA SPINA
reż. Francesca Bertini, Gustavo Serena, Włochy 1915, 61'
Cenny zabytek włoskiego kina. Osadzony w Neapolu realistyczny melodramat ze znakomitą - naturalną i pozbawioną przesady - rolą ówczesnej diwy, Franceski Bertini, która odpowiada również za reżyserię filmu.
CIENIE | SCHATTEN - EINE NÄCHTLICHE HALLUZINATION
reż. Arthur Robison, Niemcy 1923, 85'
Wybitny niemiecki film ekspresjonistyczny, opowiadający historię wyłącznie obrazem (jest pozbawiony plansz z napisami). Wystawne przyjęcie, zazdrosny mąż, figlarna żona, zdumieni goście i teatr cieni. Opowieść o tym, co mogłoby się wydarzyć - a może już się wydarzyło?
GABINET DOKTORA CALIGARI | DAS CABINET DES DR. CALIGARI
reż. Robert Wiene, Niemcy 1920,
Utrzymana w klimacie fantastycznego koszmaru, alegoryczna historia o demonicznym doktorze Caligarim i jego medium. Kamień milowy w dziejach horroru, a zarazem czołowy przedstawiciel filmowego ekspresjonizmu niemieckiego, z imponującą scenografią i wspaniałymi kreacjami aktorskimi.
KOBIETA NA KSIĘŻYCU | FRAU IM MOND
reż. Fritz Lang, Niemcy 1929, 170'
Film mistrza niemieckiego kina, Fritza Langa. Wyprawa na Księżyc w poszukiwaniu złóż złota zamienia się w walkę o przetrwanie. Spektakularna mieszanka filmu szpiegowskiego, science fiction i melodramatu, uważana za ostatni wielki niemy film niemieckiej kinematografii.
KOBIETA ZNIKĄD | LA FEMME DE NULLE PART
reż. Louis Delluc, Francja 1922,
Kobieta wraca po latach do rodzinnego domu, który opuściła w poszukiwaniu miłości. Czy dziewczyna, która tam teraz mieszka, powtórzy jej los? Pełen melancholii wizualny poemat autorstwa Louisa Delluca – najwybitniejszego twórcy francuskiego impresjonizmu filmowego.
MĘCZEŃSTWO JOANNY D'ARC | LA PASSION DE JEANNE D'ARC
reż. Carl Theodor Dreyer, Francja 1928, 81'
Przejmujący zapis ostatniego dnia życia Joanny d'Arc (Renée Falconetti) skazanej na śmierć na stosie. Apogeum artystycznych możliwości niemego kina, którego kluczowym środkiem wyrazu są twarze bohaterów filmowane w białej, niemal abstrakcyjnej przestrzeni.
MOCNY CZŁOWIEK | MOCNY CZŁOWIEK
reż. Henryk Szaro, Polska 1929, 88'
Psychologiczny dramat ukazujący kolejne etapy moralnego upadku artysty. Adaptacja powieści Stanisława Przybyszewskiego, formalnie nawiązująca do niemieckiego ekspresjonizmu. Jeden z ostatnich polskich filmów epoki kina niemego, przez niemal 70 lat uważany za zaginiony.
OPIUM | OPIUM
reż. Robert Reinert, Niemcy 1919, 92'
Angielski lekarz wyrusza do Chin, aby zbadać skutki działania opium. Imponujący wizjonerskimi zdjęciami (głębia ostrości!) psychodeliczny film zapomnianego niemieckiego reżysera, Roberta Reinerta.
O MUZYKACH:
Eta Hox & Pruski
DJ'ka Eta Hox oraz producent Pruski budują ambientową wizję, bazującą na modularach, samplerach, syntezatorach oraz kreatywnie przetworzonych nagraniach.
Hania Rani & Dobrawa Czocher
Instrumentalistki i kompozytorki związane z prestiżową wytwórnią płytową Deutsche Grammophon. Hania (fortepian) i Dobrawa (wiolonczela) tworzą unikalny, introspektywny świat dźwięków.
Kixnare
Producent i DJ o hip-hopowych korzeniach. W swoich produkcjach krąży wokół różnych form muzyki tanecznej i elektronicznej, nawiązujących do brzmień etnicznych i perkusyjnych, syntezatorowego soundu lat 80., krautrocka, ambientu oraz psychodelii.
Maciej Trifonidis / Miłosz Skwirut / Alex Roth
Maciej Trifonidis to kompozytor i kreatywny multiinstrumentalista. Fascynuje się muzyką etniczną instrumentami ludowymi. Towarzyszyć mu będą Miłosz Skwirut (kontrabas) i Alex Roth (gitara).
Mateusz Pałka
Pianista, kompozytor, improwizator. Czuje się dobrze w stylistyce jazzowej, jak i w modern classical, eksplorując obszary muzyki ilustracyjnej i kontemplacyjnej. Zachwyca dojrzałą grą, subtelnością, profesjonalnym warsztatem oraz dbałością o każdy dźwięk.
Resina & Mateusz Rychlicki
Kompozytorka i wiolonczelistka, eksperymentująca z wokalami i elektroniką. W swojej muzyce zaciera granice między gatunkami i wykorzystuje szeroki wachlarz źródeł dźwięku. Wystąpi z perkusistą Mateuszem Rychlickim.
SARAPATA & Marcela Rybska
Niebanalna elektronika, pełna dźwięków żywych, organicznych i pulsujących. Braciom Sarapata towarzyszyć będzie Marcela Rybska - kompozytorka i wokalistka o hipnotyzującym głosie.
Virtual Geisha
DJ-ka, prezenterka radiowa oraz kolekcjonerka winyli, rezydentka krakowskiego klubu Prozak. Zaczynała od electro i acid techno, a obecnie chętnie sięga po trance z lat 90., oldschoolowy hardcore i breaki.
Wassim Ibrahim / Kamil Kruk / Ethan Smith / Szymon Madej
Wassim Ibrahim to mieszkający w Krakowie syryjski muzyk, kompozytor, dyrygent i pedagog, który w swojej muzyce wykorzystuje ciekawe, często egzotyczne instrumentarium oraz wokal. Towarzyszyć mu będą: Kamil Kruk (piła muzyczna), Ethan Smith (saksofon, flet) i Szymon Madej (perkusja).
EKSPRESJA NA SZKLE - warsztaty dla dorosłych
Warsztaty z użyciem przeźroczy i starych rzutników. Uczestnicy poddadzą modyfikacji slajdy i zdjęcia za pośrednictwem rozmaitych narzędzi: taśm, farb a nawet żywego ognia. Pod koniec warsztatów, powstałe przeźrocza będą wyświetlone na ścianie. Prezentacji będzie towarzyszyć sesja fotograficzna, na tle stworzonych obrazów. Powstałe w ten sposób fotografie zostaną wyświetlone przed niedzielnymi festiwalowymi seansami.
Warsztaty poprowadzi Polish Obscura - wielozadaniowa grupa, której główną dziedziną zainteresowań jest malowanie światłem, czyli bardzo szeroko rozumiana praca z aparatem.
Wstęp wolny - zapisy online.
BARANKI W NIEMYM KINIE
Pokaz bajek dla dzieci o filmowych przygodach bohaterów oraz warsztaty muzyczne, podczas których maluchy - pod czujnym okiem kompozytora i multiinstrumentalisty Macieja Trifonidisa - wykonają muzykę do filmu niemego. Zajęcia mają formę zabawy i są skierowane do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.
ORGANIZATORZY:
Fundacja Dla Kina
Kino Pod Baranami
WSPÓŁFINANSOWANIE:
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Miasto Kraków
Polski Instytut Sztuki Filmowej
PARTNERZY:
Goethe-Institut w Krakowie
Instytut Francuski w Polsce
Krakowskie Biuro Festiwalowe
Fondazione Cineteca di Bologna
Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny
Betel Klub
Studio Kropka
Pałac pod Baranami
Sieć Kin Studyjnych
Europa Cinemas
PATRONI MEDIALNI:
JAZZKULTURA
Klatki na oczach. Blog Roberta Siwczyka
Krakow.pl
Kraków Culture Karnet
Off Radio Kraków
Radio Kraków
Uwolnijmuzyke.pl
Wyborcza.pl
DESIGN:
BLEKA
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
Projekt współfinansowany ze środków Miasta Krakowa.
Współfinansowano ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.