Marian Turski i Anna Brzyska odebrali Nagrody im. księdza Stanisława Musiała za rok 2020

Za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania kapituła nagrodziła prezes Stowarzyszenia „Pamięć i dialog. Wspólna historia” Annę Brzyską, zaangażowaną w przywracanie pamięci o przedwojennej żydowskiej społeczności małopolskiego Brzeska. Rektor UJ przypomniał w laudacji, że laureatka na cmentarz żydowski w Brzesku trafiła przypadkiem w 2014 roku i poruszona tym, co zobaczyła, rozpoczęła starania o jego uporządkowanie.

Dzięki jej działaniom – wyliczał prof. Popiel - w Brzesku m.in. uporządkowano cmentarz, co roku odbywają się Marsze Pamięci w rocznicę zagłady tamtejszego getta, stworzono Księgę Pamięci Żydów z Brzeska i powiatu brzeskiego, przygotowana została dokumentacja cmentarza żydowskiego. Annie Brzyskiej w podejmowane przez nią działania udało się włączyć lokalną społeczność, władze Brzeska i działające w mieście instytucje, w tym szkoły, a także potomków brzeskich Żydów – wskazał.

Anna Brzyska jest inicjatorką Marszów Pamięci, które odbywają się w rocznicę zagłady getta w Brzesku. W ubiegłym tygodniu w wydarzeniu wzięło udział kilkaset osób.

Tego typu nagrody pomagają zrozumieć, że to niezwykle ważna praca. Ważna i dla przyszłości i dla tych ludzi, którzy byli zamordowani w latach wojny i zupełnie zapomnieni, ale też dla teraźniejszości i dla przyszłości, bo tym człowiek różni się od zwierząt, pamięcią, między innymi pamięcią o zmarłych

- podkreśla laureatka.

Kapituła, której przewodniczy rektor UJ prof. Jacek Popiel, nagrodziła też Mariana Turskiego. Ten urodzony w 1926 roku historyk i dziennikarz w młodości sam doświadczył prześladowania: w czasie wojny był przesiedlony do łódzkiego getta, następnie więziony w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau i w Buchenwaldzie, przeżył marsz śmierci z Auschwitz do Wodzisławia Śląskiego.
Jak podkreślono w laudacji wygłoszonej przez wiceprezydenta Krakowa Bogusława Kośmidera w imieniu prezydenta miasta Jacka Majchrowskiego, „Marian Turski, jak mało kto zna wartość pokojowego współistnienia”.

Marian Turski osobiście odczuł jak bolesna jest cena za antagonizmy społeczeństw i religii. Jako mieszkaniec łódzkiego getta, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau i ocalały z Holokaustu poznał w najczystszej postaci nienawiść, okrucieństwo i pogardę

- podkreślił prezydent.

Teraz jest rzeczywiście jakiś dołek w stosunkach polsko-żydowskich, polsko-izraelskich, bo jest to związane nierozerwalnie i można tylko ubolewać, że to, na czym wszyscy, z ojcem Musiałem począwszy pokazywaliśmy, że znalazła się w dołku

- komentuje Marian Turski - historyk i dziennikarz, były więzień obozów koncentracyjnych. Jak dodaje, relacje polsko-żydowskie wymagają teraz większego zaangażowania z obu stron. Marian Turski w 2020 roku na obchodach 75 rocznicy wyzwolenia Auschwitz sformułował akt oskarżenia przeciwko obojętności.

Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała ustanowił w 2008 roku Klub Chrześcijan i Żydów "Przymierze". Jej fundatorami są: rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Krakowie. Nagroda jest przyznawana w dwóch kategoriach: za twórczość promującą ducha dialogu i współpracy chrześcijańsko-żydowskiej i polsko-żydowskiej oraz za podejmowanie inicjatyw społecznych na rzecz pojednania.

Jak przypomina kapituła nagrody, jej patron ks. Stanisław Musiał (1938-2004), jezuita, autor głośnego tekstu "Czarne jest czarne", był niestrudzonym orędownikiem dialogu chrześcijańsko-żydowskiego, konsekwentnie sprzeciwiającym się wszelkim przejawom antysemityzmu i ksenofobii.

W poprzednich latach laureatami Nagrody zostali: prof. Jan Błoński oraz Miasto i Gmina Chmielnik, prof. Joanna Tokarska-Bakir i Bogdan Białek, prof. prof. Bożena i Jerzy Wyrozumscy oraz Tomasz Pietrasiewicz i Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie, Anna Lebet-Minakowska i ks. Manfred Deselaers, Stefan Wilkanowicz i nieformalna Grupa Przyjaciół z Olkusza (Ireneusz Cieślik, Olgerd Dziechciarz, Krzysztof Kocjan, prof. Dariusz Rozmus), prof. Stanisław Krajewski i Mirosław Skrzypczyk, ks. Romuald Jakub Weksler-Waszkinel i Zofia Radzikowska, prof. Jan Małecki i prof. Aleksander Skotnicki, Bella Szwarcman-Czarnota i prof. Wacław Wierzbieniec, ks. prof. Michał Czajkowski i Urszula Antosz-Rekucka, abp Henryk Muszyński i Adam Bartosz oraz prof. Jan Grosfeld i Dariusz Popiela.