Radio Kraków

Wiadomości

O nas

Patronaty

Dzieje się w Radiu

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

OFF
Kultura
BIP
Radio Kraków Aktualności Kraków Wieliczka: Cenne archiwalia znaleziono na poddaszu magistratu
  • A
  • A
  • A

Wieliczka: Cenne archiwalia znaleziono na poddaszu magistratu

  • Kraków
  • date_range Poniedziałek, 2018.08.27 17:31 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 08:44 )
Około tysiąca dokumentów z drugiej połowy XIX i początku XX wieku odkryto na poddaszu wielickiego magistratu. Znakomicie zachowane dokumenty, opowiadające o historii Wieliczki i jej mieszkańców, zaprezentowano w poniedziałek w Wielickiej Mediatece.

fot: PAP/ Jan Graczyński

posłuchaj materiału Weroniki Sragi
Odnalezione dokumenty dotyczące historii Wieliczki zaprezentowano w Wielickiej Mediatece
Odnalezione dokumenty dotyczące historii Wieliczki zaprezentowano w Wielickiej Mediatece
crop_free
1 / 6

Najstarsze dokumenty pochodzą z II połowy XIX w. z czasów, gdy Wieliczka była w zaborze austriackim, a kończą się na II wojnie światowej. Znaleziono je w sierpniu b.roku przypadkiem, w trudno dostępnym miejscu na poddaszu wielickiego magistratu. Budynek powstał pod koniec XIX w. i od tego czasu pełnił głównie funkcje administracyjne dla zmieniających się władz Wieliczki.

Jak podkreślił burmistrz Wieliczki Artur Kozioł, znalezione dokumenty to skarbnica wiedzy o historii miasta i jego mieszkańców. W dotychczasowych zbiorach archiwalnych z przełomu XIX i XX wieku bardzo mało było bowiem dokumentów z historii miasta. Burmistrz zapowiedział, że dokumenty zostaną wpisane do rejestru i poddane badaniom przez historyków w porozumieniu i współpracy z Archiwum Narodowym i Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka.

Artur Kozioł zaprezentował zebranym m.in. "czarną księgę", czyli spis 4110 mieszkańców Wieliczki pochodzenia żydowskiego, którzy w latach 1940-1942 byli zameldowani w Wieliczce. W księdze podano daty urodzenia, adresy, informacje o wykonywanym zawodzie. Zachowały się m.in. karty pracy i karty opłat miejskich aż do 1942 r., kiedy "zostali wymeldowani z Wieliczki”.

W przypadającą właśnie w poniedziałek 76. rocznicę zagłady Żydów wielickich księgę zaprezentowano przewodniczącemu gminy wyznaniowej żydowskiej Tadeuszowi Jakubowiczowi. "To niesamowite, coś bardzo dziwnego. Ta książka Żydów mieszkających w Wieliczce jest pisana dokładnie tym samym pismem, co nasza książka zmarłych. Ta sama osoba pisała w Krakowie księgę zmarłych" – podkreślił Tadeusz Jakubowicz. Zaapelował, by władze Wieliczki zachowały historyczne dokumenty po badaniach u siebie, ponieważ tylko w Wieliczce mają one swój sens.

Tematyka dokumentów jest bardzo różnorodna, z okresu międzywojennego zachowało się bardzo wiele projektów, np. budowy kanalizacji miejskiej, zatwierdzone do budowy projekty domów mieszczan wielickich. Duże zbiory dokumentują czasy burmistrza Franciszka Aywasa (burmistrz miasta w latach 1906 – 1914). Ważną część zbiorów stanowią dokumenty wydane w czasie drugiej wojny światowej. Znajdują się tam m.in. pozwolenia na prowadzenie handlu dla ludności zarówno polskiej, jak i żydowskiej.

Są również m.in. oryginalne budżety miasta, cmentarza i innych instytucji z początku XX wieku; książeczki spłat kredytów, dokumenty z działalności Rady Miejskiej.

W dokumentach widać również ogromną aktywność społeczną mieszkańców Wieliczki, którzy są zrzeszeni w licznych organizacjach, np. w Kółku Młodzieży Akademickiej, "Sokole", Towarzystwie Śpiewaczym "Lutnia", stowarzyszeniu kolejarzy z Wieliczki. Organizacje te przygotowywały liczne wydarzenia kulturalno-społeczne, wysyłały pisma do magistratu z prośbą o wsparcie, udostępnienie Parku Mickiewicza czy sali Magistrat. Znalezione też zostały książeczki opatrzone pieczątką "Bibljoteka Związku Legionistów Polskich w Wieliczce".

Ciekawe są też pisma mieszkańców do wielickiego magistratu, gdyż pokazują codzienne życie w Wieliczce. Pisma te zawierają na przykład skargę jednej handlarki z Rynku Górnego na drugą, bardzo konfliktową i złośliwą, czy też pisma o ukaranie właściciela agresywnego psa z ulicy Kościuszki. Jest też plan miejskiej lodowni i miejskiego...wychodka.

Władze nie kryją zdziwienia tym znaleziskiem, bo budynek był wcześniej wielokrotnie remontowany. Dopiero podczas tegorocznego remontu postanowiono pozbyć się insektów ze strychu, ale razem ze spodziewanymi insektami znaleziono... pudła z dokumentami. 

Weronika Sraga/PAP/bp

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię

Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami zawartymi w Polityce Prywatności.