Choć nie do każdego przemawiają abstrakcyjne mozaiki w Hotelu Cracovia, na ten ważny budynek trzeba spojrzeć szerzej. O wadze powojennej modernistycznej architektury w Radiu Kraków rozmawiali architekci, historycy sztuki i artyści wizualni.

Do tej pory w Polsce nie powstała żadna monografia na temat architektury modernistycznej. Być może dlatego termin „źle urodzone” stworzony przez Filipa Springera tak dobrze opisuje nasz stosunek do modernizmu.

Architektura powojennego modernizmu znika z naszego krajobrazu. „Najciekawsze przykłady zostały już przebudowane albo zniszczone przez źle przeprowadzone remonty” , mówił w Radiu Kraków Michał Wiśniewski z Instytutu Architektury i Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Choć dyskusja którą sprowokowały plany przebudowy Hotelu Cracovia nie jest pierwszą na ten temat to „proces badawczy tej epoki nadal trwa i jest problemem także dla jej twórców i historyków sztuki” mówił na naszej antenie Mateusz Okoński.

Zdaniem Mateusza Okońskiego, budynek Hotelu Cracovia doskonale wpisuje się w panoramę tej części miasta. Budynek hotelu tworzący kompleks z Kinem Kijów pokazuję że architekci i urbaniści czasów modernizmu stawiali sobie za cel właściwe rozplanowanie całych kwartałów miasta.
Dorota Lesniak -Rychlak zwracała uwagę że konstrukcja Hotelu Cracovia to nawiązanie do zasad stworzonych przez Le Corbusiera.
Michał Wiśniewski przywoływał między innymi szkieletową konstrukcje hotelu i tzw. wstęgowe okna. „Spór o zasadność przebudowy hotelu nie może dotyczyć tylko o funkcjonalność tej przestrzeni” mówił Okoński. Hotel Cracovia spełnia wszelkie kryteria by wpisać go w rejestr zabytków. To kolejne wartości : artystycznych, historycznych i naukowych.


O niewłaściwym traktowaniu powojennej architektury modernizmu w Krakowie świadczy między innymi przebudowa Collegium Paderevianum i budynku Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Michał Wiśniewski przypominał także, przywoływany przez wielu jako sukces, remont Biprostalu i obronę zabytkowej mozaiki. Historyk sztuki zwracał uwagę że z budynku przy ulicy Królewskiej w trakcie przebudowy zniknęła zabytkowa klatka schodowa, a ściany pokryto termoizolacją która zmieniła bryłę budynku.
Goście Radia Kraków zwracali uwagę że szczególnie zagrożone są obiekty powstałe w okresie komunizmu, mające charakter dziedzictwa niechcianego. „Mamy do czynienia ze swego rodzaju ikonoklazmem w stosunku do wszystkiego co powstało w tamtym czasie: wszystko jest według wielu okropne i brzydkie” mówił Michał Wiśniewski.

Jaka jest sytuacja powojennego modernizmu w Krakowie? Dorota Leśniak - Rychlik mówiła w Radiu Kraków, że mimo wielu zniszczeń „akty barbarzyństwa” nie zostały jeszcze w Krakowie popełnione.

Goście Justyny Nowickiej wyliczali listę ważnych budynków powojennego modernizmu w Krakowie:

zespół Hotel Cracovia i Kino Kijów,
Biprocemwap (ulica Morawskiego 5)
Państwowy Zespół Sztuk Plastycznych (ulica Mlaskotów 6)
„ szwedzki blok” w Nowej Hucie
budynki Akademii Rolniczej w Krakowie

Kościół Matki Bożej Królowej Polski (Arka Pana) w Nowej Hucie


opracowała Małgorzata Nieciecka