Posłuchaj uczestników procesji
Obchody w Krakowie
W Krakowie główne uroczystości odbywały się w Katedrze na Wawelu i Rynku Głównym.
O 9:00 przy ołtarzu polowym na dziedzińcu przed katedrą wawelską odbyła się uroczysta msza święta. Przewodniczył jej metropolita krakowski arcybiskup Marek Jędraszewski. W wydarzeniu brały udział tłumy wiernych z Krakowa, ale i całej Małopolski. Jak mówili, przyjechali do Krakowa, bo tutaj msza i procesja są wyjątkowe.
- Na procesji jestem. Co roku chodziłam, jak mieszkałam w Krakowie. Tak było przez 34 lata. Nie wyobrażam sobie inaczej spędzić Bożego Ciała. Jesteśmy co roku, jeszcze od czasów Karola Wojtyły, jak prowadził te procesje, gdy nie wolno było iść do Rynku. To oddanie publiczne czci panu Jezusowi - mówili uczestnicy procesji.
Po mszy wierni przeszli w procesji Drogą Królewską na Rynek Główny. Przy czterech kolejnych polowych ołtarzach było rozważane Słowo Boże i odprawiona została modlitwa. W tym roku ołtarze ustawione były przy kościołach: świętego Idziego, świętych Apostołów Piotra i Pawła, świętego Wojciecha i przy bazylice Mariackiej.
Tradycyjnie na początku procesji szły dziewczynki, które sypały kwiaty przed duchownymi.
Boże Ciało - święto nakazane
Uroczystość Bożego Ciała w Kościele katolickim jest świętem nakazanym, co oznacza, że wierni mają tego dnia obowiązek uczestniczenia w mszy św.
Tego wymogu nie spełnia sam udział w procesji eucharystycznej, ponieważ różne formy kultu eucharystycznego w Kościele katolickim, w tym także procesja - biorą swój początek z mszy św., bądź mają do niej doprowadzić człowieka.
Kościół katolicki naucza, że każda eucharystia jest uobecnieniem męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. W związku z tym, procesja eucharystyczna nie jest niezbędnym elementem obchodów święta, choć nadaje mu swoją specyfikę.
W procesji niesiona jest monstrancja z Najświętszym Sakramentem. Według Katechizmu Kościoła katolickiego "w Najświętszym Sakramencie Eucharystii są zawarte prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie Ciało i Krew wraz z duszą i bóstwem Jezusa Chrystusa, a więc cały Chrystus".
Celem obchodów uroczystości Bożego Ciała jest publiczne wyznanie wiary w obecność Jezusa Chrystusa w Najświętszym Sakramencie, oddanie Mu czci i podziękowanie za łaski płynące z sakramentu Eucharystii. Wierni przepraszają tego dnia także za zniewagi wyrządzone wobec Najświętszego Sakramentu przez słabość, oziębłość oraz świętokradztwa i bluźnierstwa.
Początki obchodów uroczystości Bożego Ciała sięgają jeszcze XIII w.
Z jednej strony wiara w realną obecność Jezusa Chrystusa w Eucharystii była wówczas podważana. Z drugiej, wierni uważali, że nie są godni, by przyjąć komunię św., więc brali udział w mszy św. do momentu modlitwy "Ojcze nasz". Następnie otrzymywali błogosławieństwo, a kapłan sam spożywał Ciało i Krew Pańską.
W odpowiedzi na takie postawy sobór laterańskiego IV w roku 1215 zalecił, aby katolik przynajmniej raz do roku przyjmował Komunię św. – najlepiej w okresie wielkanocnym. Obecnie w Polsce okres wielkanocnej komunii św. kończy uroczystość Trójcy Przenajświętszej, która przypada w niedzielę przed Bożym Ciałem.
Na soborze przemianę chleba w ciało Jezusa a wina w krew Zbawiciela w czasie mszy św. nazwano "transsubstancjacją", czyli przeistoczeniem.
W XVI w. sobór trydencki, będący odpowiedzią na reformację, dodał, że "postaciom eucharystycznym należy się taka cześć i kult jak samemu Bogu".
Kościół rozróżnia dwa rodzaje kultu – zarezerwowany dla Boga, który nazywa się adoracją (łac. adoratio) i kult niższej rangi (łac. veneratio), np. kult wizerunków przedstawiających Jezusa, Maryję, świętych czy kult Ewangelii, krzyża.
Największe znaczenie w procesie ustanowienia uroczystości Bożego Ciała przypisuje się objawieniu prywatnemu mniszki (augustianki) św. Julianny z Cornillon, która zmarła w 1258 roku. Z pozostawionej przez nią relacji wynika, że Jezus Chrystus domagał się ustanowienia w Kościele specjalnego święta Eucharystii na pierwszy czwartek po święcie Trójcy Przenajświętszej. Zgodnie z jej przekazem - miało ono mieć formę radosnego dziękczynienia, w przeciwieństwie do Wielkiego Czwartku.
Papież Urban IV bullą "Transiturus de hoc mundo" z 11 sierpnia 1264 r., ustanowił święto Najświętszego Ciała Pana Jezusa Chrystusa. Z kolei papież Jan XXII (1316-34 r.) rozpropagował je w całym Kościele. Od strony liturgicznej obchody święta opracowali dominikanie przy znaczącym udziale św. Tomasza z Akwinu (doktora Kościoła).
W 1389 r. papież Urban VI zaliczył tę uroczystość do głównych świąt Kościoła katolickiego.
Nazwa monstrancja, w której wystawia się na widok publiczny ciało Pańskie, pochodzi od łacińskiego słowa monstro, monstrare - co oznacza - pokazywać.
Procesje
Procesja eucharystyczna w przestrzeni publicznej pojawiała się w Polsce na początku XIV w. i bardzo szybko nabrała znaczenia w religijności ludowej.
Od początku na trasie procesji budowano cztery ołtarze symbolizujące cztery Ewangelie i cztery strony świata, na które jest ona głoszona. Przy każdym odczytywany jest fragment Ewangelii – przy pierwszym wg św. Mateusza o ostatniej wieczerzy, czyli nawiązujący do ustanowienia Eucharystii. Przy drugim jest to fragment Ewangelii wg św. Marka dotyczący rozmnożenia chleba. Przy trzecim czyta się Ewangelię wg św. Łukasza, która opowiada o zaproszonych na ucztę; przy czwartym zaś – wg św. Jana, fragment mówiący o sakramencie zjednoczenia.
Przy ostatnim ołtarzu wierni wysłuchują homilii. Procesję eucharystyczną wieńczy wczesnochrześcijański hymn "Te Deum" (Ciebie Boga wysławiamy).
Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego komunię św. można przyjąć po raz drugi w ciągu tego samego dnia, pod warunkiem że wierny uczestniczy w całej mszy św.
Przed przyjęciem komunii św. wiernych w Kościele obowiązuje post eucharystyczny. Zgodnie z decyzją papieża Pawła VI z 1964 r. trwa on godzinę, czyli między posiłkiem a przyjęciem komunii św. powinna upłynąć godzina. Natomiast w przypadku osób chorych i starszych, niemogących opuszczać domu, oraz ich opiekunów pragnących przystąpić do komunii św., trwa około kwadransa. Kwestie tę reguluje instrukcja "Immensae caritatis" z 1973 r. W przypadku wiatyku, czyli komunii św. dla umierających post eucharystyczny nie obowiązuje.
