O prawach ojców zarówno biologicznych, jak i adopcyjnych z radcą prawnym Anną Jasielską-Papierkowską rozmawia Marzena Florkowska
Czy ojcowie są na straconej pozycji przed sądem?
Polski Kodeks Opiekuńczy nie różnicuje uprawnień matki i ojca, w związku z tym ojciec może domagać się, podobnie jak matka, przejęcia pełni opieki nad dzieckiem, opieki naprzemiennej lub prawa do kontaktów. Jeśli dziecko zostaje przy ojcu, to alimenty na dziecko płaci matka. Praktyka pokazuje jednak, że o ile umiejętności rodzicielskie u matek traktuje się jako naturalne, o tyle ojcowie muszą je przed sądem niejako udowodnić.
W jaki sposób warto uregulować kontakty ojca z dzieckiem?
Kontakty z dzieckiem są regulowane przez sąd i mogą być albo ściśle określone ze wskazaniem częstotliwości spotkań, miejsca i jakości kontaktów. Mogą jednak być swobodne, o ile rodzice są w stanie się porozumieć. Jeśli jednak jeden z rodziców będzie blokował te kontakty, to w przypadku kontaktów swobodnych, drugi rodzic nie będzie miał możliwości egzekwowania ich.
Kto z punktu widzenia prawa jest ojcem dziecka?
W obliczu prawa ojcem dziecka urodzonego w małżeństwie jest mąż matki. Jeśli ojcem dziecka jest inny mężczyzna, najpierw trzeba wystąpić o zaprzeczenie ojcostwa męża, a następnie dopiero starać się o uznanie ojcostwa innego mężczyzny.
Co dzieje się, gdy dziecko rodzi się w związku nieformalnym?
Tu mamy dwie drogi: albo rodzice mogą uznać ojcostwo przed Urzędem Stanu Cywilnego. Wówczas obydwoje składają zgodne oświadczenie, kto jest ojcem. Jeśli nie są zgodni, to pozostaje sąd rodzinny. Dziecko zrodzone ze związku nieformalnego nosi nazwisko matki, ale ojciec ma prawo domagać się nadania mu swojego nazwiska.
Jakie uprawnienia mają ojcowie?
To nie tylko prawo do kontaktów, ale także prawo współpodejmowania najważniejszych decyzji dotyczących dziecka, czyli edukacji, zdrowia, wyjazdów, wyrobienia paszportu itp. Jeśli rodzice nie mogą się porozumieć, to sprawy rozstrzyga sąd.