Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 26. 12. 2023 r. Uroczystość św. Szczepana

fot. z książki Wandy Dulak "NADPOPRADZKA DAWNOŚĆ. Gwara i kultura górali z okolic Piwnicznej" (2018)

Według ludowej tradycji, zgodnie z bożonarodzeniowym zwyczajem, w drugi dzień Świąt wyruszali kolędnicy, aby wraz z muzyką i recytacjami składać życzenia sąsiadom, a i w zamian coś otrzymać.

fot. z książki Wandy Dulak

fot. z książki Wandy Dulak "NADPOPRADZKA DAWNOŚĆ. Gwara i kultura górali z okolic Piwnicznej" (2018)

Jak wyglądało kolędowanie u Górali Nadpopradzkich, jaki był skład kolędniczych grup, jakie postaci je tworzyły i co to było kolędowanie z szopką ? - wyjaśnia etnolog PIOTR KULIG, kierownik Zespołu "Dolina Popradu" z PIWNICZNEJ - ZDROJU

Posłuchaj!

(fot. Jacek Sypień)

(fot. Jacek Sypień)

IMBRAMOWICE to leżąca nad rzeką DŁUBNIĄ wieś w gminie TRZYCIĄŻ w powiecie olkuskim.

(fot. Jacek Sypień)

(fot. Jacek Sypień)

Znajduje się tam założony w XIII w. klasztor sióstr Norbertanek, a w nim ruchoma szopka, od 20 lat prezentowana odwiedzającym to miejsce w okresie od Bożego Narodzenia do 2. lutego.

(fot. Jacek Sypień)

(fot. Jacek Sypień)

Są w niej obok Świętej Rodziny, postaci polskich świętych oraz sylwetki regionalne.

(fot. Jacek Sypień)

(fot. Jacek Sypień)

O historii wsi oraz klasztoru opowiada JACEK SYPIEŃ - historyk i olkuski regionalista.

Posłuchaj!

(autor Stanisław Dudziak)

(autor Stanisław Dudziak)

Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ przypomina, że szopka to także zapomniany dziś gatunek literacki, mały teatr, w którym ważne jest słowo.

Polska szopka powstała w XIX w w czasie zaborów i miała przypominać o historii Polski, edukować naród.

Pomnik K.Ujejskiego ze Lwowa w Szczecinie (fot.Horvat/Wikipedia)

Pomnik K.Ujejskiego ze Lwowa w Szczecinie (fot.Horvat/Wikipedia)

Szopki pisali tacy literaci jak Kornel Ujejski (1823 - 1897), Teofil Lenartowicz (1822 - 1893) oraz Or -Ot czyli Artur Oppman (1867 -1931).

Specjalną pozycją jest wydane we Lwowie w 1904 r. "Betlejem polskie" LUCJANA RYDLA (1870 -1918).

Kolejne wydanie z 1906 r. zawierało ilustracje WŁODZIMIERZA TETMAJERA (1861 -1923).

Później szopka stała się tekstem satyrycznym z odniesieniami do bieżących wydarzeń politycznych.

Posłuchaj!

Historyk sztuki, kustosz w Muzeum Miasta Jaworzna dr IWONA BRANDYS jest autorką biogramu WINCENTEGO DRABIKA (1881 - 1933) zamieszczonego w Jaworznickim Słowniku Biograficznym wydanym przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Jaworznie.

W.Drabik (1929) - fot. NAC/Wikipedia

W.Drabik (1929) - fot. NAC/Wikipedia

Ten malarz, scenograf i autor ponad 300 dekoracji teatralnych, urodził się w 1881 r. w NIEDZIELISKACH, ówczesnej osadzie hutniczej, kolonii robotniczej, dziś będącej dzielnicą miasta Jaworzno.

Kształcił się w Krakowie, między innymi w pracowni Stanisława Wyspiańskiego i we Wiedniu.

Pracę rozpoczął w 1905 r. w Teatrze Miejskim we Lwowie, a w 1909 r. przeniósł się do Warszawy.

Tam rozpoczętą karierę przerwał wybuch I wojny światowej i wyjazd do Samary i Moskwy.

W latach 1917 – 1918 wykładał w Szkole Sztuk Pięknych w Kijowie.

Wincenty Drabik, projekt kostiumu kapłana do sztuki „Król Agis” J. Słowackiego (fot.Wikipedia)

Wincenty Drabik, projekt kostiumu kapłana do sztuki „Król Agis” J. Słowackiego (fot.Wikipedia)

Po powrocie do niepodległej Polski, od roku 1919 współpracował z Teatrem Wielkim w Warszawie, opracowując scenografię między innymi do „Pana Twardowskiego” Ludomira Różyckiego i „Don Juana” Jose Zorilli .

Zaprojektował łącznie 307 scenografii teatralnych.

Projektował też scenografie do filmów.

Zmarł w 1933 r. i spoczął na Powązkach w Warszawie.

Posłuchaj!

Zamek w Nowym Wiśniczu (fot. J.Strzelecki/Wikipedia)

Zamek w Nowym Wiśniczu (fot. J.Strzelecki/Wikipedia)

NOWY WIŚNICZ ma wiele pomników, a autorem większości z nich jest urodzony w tym mieście w 1950 r. uznany w świecie artysta rzeźbiarz prof. CZESŁAW DŹWIGAJ.

Pomnik Juliusza Kossaka (fot. Portal Miasta i Gminy Nowy Wiśnicz)

Pomnik Juliusza Kossaka (fot. Portal Miasta i Gminy Nowy Wiśnicz)

W Nowym Wiśniczu w 1824 r. przyszedł na świat malarz JULIUSZ KOSSAK (zm.1899), a przyjeżdżał tam, by malować JAN MATEJKO (1838 - 1893).

Czesław Dźwigaj w młodości chciał zostać elektromonterem, ale zmienił zdanie, ukończył miejscowe Liceum Sztuk Plastycznych im. Jana Matejki , potem studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki i został jej profesorem.

Pomnik Jana Matejki  (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

Pomnik Jana Matejki (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)

Już jako uznany twórca postanowił podarować rodzinnemu miastu pomniki, nie tylko tych malarzy.

Pomnik S.Lubomirskiego (fot. Dominika Kucharska)

Pomnik S.Lubomirskiego (fot. Dominika Kucharska)

Jest autorem między innymi pomników: założyciela Wiśnicza STANISŁAWA LUBOMIRSKIEGO oraz JANA PAWŁA II.

Anna Miga przy pomniku Jana Pawła II na stałej ekspozycji twórczości Czesława Dźwigaja na Zamku w Nowym Wiśniczu

Anna Miga przy pomniku Jana Pawła II na stałej ekspozycji twórczości Czesława Dźwigaja na Zamku w Nowym Wiśniczu

Trasą pomników Czesława Dźwigaja po Nowym Wiśniczu prowadzi ANNA MIGA - kuratorka jego wystaw, a Mistrz powraca wspomnieniami do lat młodzieńczych, gdy mieszkał w narożnej kamienicy przy wiśnickim Rynku.

Posłuchaj!

(fot. Dominika Kucharska)

(fot. Dominika Kucharska)

(fot. Marcin Walkowicz)

(fot. Marcin Walkowicz)

Tarnowianin BARTŁOMIEJ SZUŁAKIEWICZ to kompozytor, aranżer i pedagog, absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie (klasa perkusji prof. Jana Pilcha) i Akademii Muzycznej w Katowicach (licencjat z Kompozycji i Aranżacji Jazzowej u prof. Andrzeja Zubka).

Od 25 lat zajmuje się aranżacją muzyczną, szczególną sympatią darząc amatorskie orkiestry dęte i big-bandy.

Jest autorem ok. 400 opracowań utworów na orkiestry dęte chętnie wykonywanych przez zespoły z całej Polski.

Opowiada o swoich muzycznych pasjach i planach na przyszłość.

Posłuchaj!

Zespół

Zespół "Bartek Szu & Te Fajne Dziewczyny" - fot. Marcin Walkowicz

Autor:
Jan Stępień

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię