Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Wakacyjne Skarby Małopolski z Sądeckiego Parku Etnograficznego

Ósmym przystankiem letniej trasy Radia Kraków był Nowy Sącz. Magdalena Zbylut-Wiśniewska i Bartosz Niemiec zaprosili do odkrywania tradycyjnej kultury ludowej Sądecczyzny. W czasie radiowego pikniku kosztowaliśmy specjałów kuchni regionalnej i próbowaliśmy swoich sił w rzeźbie ludowej. O dobrą atmosferę zadbali Mystkowianie i kapela zespołu regionalnego Dolina Popradu.

Fot. Damian Radziak

20 hektarów regionalnych czarów - Sądecki Park Etnograficzny, czyli największy małopolski skansen

Sądecki Park Etnograficzny to skansen regionalny prezentujący kulturę ludową historycznej Sądecczyzny. Dla zwiedzających jest czynny od 1975 roku. Teren ekspozycyjny zajmuje ponad 20 hektarów. Podzielony jest na cztery sektory prezentujące budownictwo Lachów Sądeckich, Górali Sądeckich, Pogórzan i Łemków. Obraz dawnej wsi uzupełnia osada cygańska, dwór z folwarkiem, szkoła oraz mniejsze sektory związane z Niemcami Galicyjskimi i osobno - historią przemysłu. W otoczeniu zagród urządzono warzywniki, ogródki kwiatowe i zielarskie. Zadbano także o mniejsze obiekty uzupełniające krajobraz takie jak studnie, poidła oraz ule.

Fot. Damian Radziak

Sektor Przemysłu Ludowego


Skansen w Nowym Sączu jest największy w Małopolsce i drugi co do wielkości w kraju. Podzielono go na kilka sektorów, gdzie możemy dowiedzieć się, jak wyglądało życie na dawnej sądeckiej wsi. Najmłodszą częścią skansenu jest Sektor Przemysłu Ludowego, w którym stanęły unikalne obiekty – przeniesione ze swoich pierwotnych lokalizacji i pieczołowicie odtworzone: tartaki z Młodowa i Zasadnego, folusz z Krościenka-Kątów oraz młyn wodny z Kamienicy. Co ciekawe, wszystkie obiekty są sprawne i w czasie największych imprez uruchamiane. 

Wyjątkowa kultura lachowska i jej ambasadorowie - zespół regionalny Mystkowianie


Lachy, podobnie jak górale, chcą wpisu swojej kultury na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. W tej sprawie trwają konsultacje a wniosek przygotowuje Małopolskie Centrum Kultury "Sokół" w Nowym Sączu.

Za ambasadorów kultury lachowskiej można uznać zespół regionalny Mystkowianie prowadzony przez Patryka Rutkowskiego. Grupa z Kamionki Wielkiej prezentuje autentyczny taniec, śpiew i muzykę folkloru Lachów Sądeckich. Większość wykonywanych przez nich utworów jest unikatowa. Część odnaleziono podczas badań terenowych, część przekazana została przez najstarszych członków zespołu.

O fenomenie paszyńskim w sądeckim skansenie


Paszyn to wieś leżąca nieopodal Nowego Sącza. W latach 50. XX wieku ks. Edward Nitka zachęcił wielu jej mieszkańców do twórczości. Mężczyźni zajęli się rzeźbą ludową, a kobiety malowaniem na szkle. W szczytowym momencie w Paszynie sztuką ludową zajmowało się jednocześnie około stu osób. Było to zjawisko niecodzienne, unikatowe o którym powstawały prace naukowe oraz materiały filmowe realizowane m.in. przez telewizje z Japonii, Norwegii czy USA. Duchowny zgromadził ponad trzy tysiące dzieł swoich parafian, a po jego śmierci utworzone Muzeum Sztuki Ludowej. Obecnie w Paszynie rzeźbi i maluje na szkle kilka osób m.in. Kazimierz Skrzypiec, który pracuje w sądeckim skansenie.

Kuchnia lachowska w wykonaniu Pań z Koła Gospodyń Wiejskich z Juraszowej


Tradycyjna kuchnia lachowska była prosta i smaczna. Dania przyrządzano głównie na bazie produktów z własnego gospodarstwa i darów lasu. Podstawę stanowił chleb, mleko, ziemniaki i kapusta. Mięso jadano od święta.
Panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Juraszowej działają od 2018 roku i kultywują tradycyjne przepisy swoich mam i babć. Dzięki dawnym recepturom sięgnęły po wiele nagród na konkursach kulinarnych. Szefową blisko 30-osobowej grupy kucharek jest Magdalena Zygmunt.

Odwiedziny Czarnych Górali


W programie Wakacyjne Skarby Małopolski zagościli także Górale Nadpopradzcy reprezentowani przez kapelę regionalnego zespołu "Dolina Popradu". Zespół działa od 1965 roku. Bierze udział w licznych konkursach i festiwalach, nierzadko zdobywając czołowe miejsca.

Autor:
Magdalena Zbylut-Wiśniewska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię