Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Zapomniane życiorysy - Konopkowie z Mogilan

„Ślub nastąpił jak zwykle w paljowym pokoju/Ksiądz proboszcz z Niżankowic w półgalowym stroju, / Przemawiał, pytał, żegnał, kropił, kładł obrączki,/A gdy rozwiązał stułą połączone rączki/ Starostowie wąsaci staropolską modą/ Na środek niebieskiego przyszli z parą młodą" - to fragment wierszowanej relacji z zaślubin Zofii Kraińskiej i Stanisława Konopki z Mogilan, który odbył się w 1823 roku w Hermanowicach, autorstwa przyjaciela rodziny, ziemianina, pamiętnikarza, żołnierza napoleońskiego Marcina Smarzewskiego. O niezwykłych zaślubinach sprzed 200. laty, tradycjach rodzinnych, barwnej historii Konopków z Mogilan wpisanych w dzieje Polski opowiadali Stanisław Nowina Konopka pra – pra – pra- pra – prawnuk pana młodego Stanisława Konopki, autor okolicznościowej publikacji o tym wydarzeniu i historii życia Stanisława oraz historyk sztuki Zofia Weiss - Nowina Konopka. Fragmenty relacji z wesela S.Konopki z Z.Kraińską M.Smarzowskiego w interpretacji Tadeusza Zięby. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Stanisław Kaczor Batowski - Mazur z cyklu "Tańce Polskie" fot. wikipedia

.Drużyńska rozmawia z Z. Weiss -Nowina Konopką i ze S. Nowina Konopką

"Stanisław Grzegorz Jan Nepomucen Konopka urodzony 7 maja 1787 roku był synem Józefa i Teresy ze Skotnickich. Jego ojciec był marszałkiem dworu księżnej Zofii Czartoryskiej , żony Augusta Czartoryskiego, a następnie plenipotentem dóbr książęcych w ziemi krakowskiej. W 1780 roku Józef zakupił majątek w Modlnicy pod Krakowem, gdzie urodził się Stanisław, a następnie w 1802 roku zakupił Mogilany. Od rodziny żony wykupił natomiast Zaleszany leżące w pobliżu Sandomierza.

Stanisław Konopka był trzecim z pięciorga dzieci Józefa […] Starszy od Stanisława o 5 lat brat Michał, nie ukończywszy nauk uciekł w 1803 roku do legionów i zerwał kontakt z rodziną. Młodszy brat Tadeusz uczęszczał wraz ze Stanisławem do gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie w 1804 roku podjęli zarówno jeden jak i drugi prawnicze studia na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1807 roku zaciągnęli się do wojska […] Stanisław trafia do artylerii Księstwa Warszawskiego, gdzie dosłużył się rangi porucznika 2-go stopnia […] bierze udział w kilku kampaniach wojennych, odnosi rany w bitwie pod Raszynem w 1809 […] w latach 1810 i 1811 stacjonuje w Zamościu , skąd za usilnymi prośbami ojca wyjeżdża, składając dymisje […] Otrzymuje wtedy w zarząd dobra Zaleszańskie.

1.Dwor w Zaleszanach , pierwszy majątek Stanisława, akwarela Antoniny Konopczanki; 2.  Nieistniejący dwór Kraińskich w Hermanowicach, fot. archiw.; 3. Iwo Nowina Konopka - Dwór w Mogilanach  ; 4. Nieistniejący pałac Konopków (dawniej Wodzickich) pod Kapucynami w Krakowie, fot. archiw. 1893 / fot.  dzięki uprzejmości  Fundacji Rodziny Nowina Konopków

1.Dwor w Zaleszanach , pierwszy majątek Stanisława, akwarela Antoniny Konopczanki; 2. Nieistniejący dwór Kraińskich w Hermanowicach, fot. archiw.; 3. Iwo Nowina Konopka - Dwór w Mogilanach ; 4. Nieistniejący pałac Konopków (dawniej Wodzickich) pod Kapucynami w Krakowie, fot. archiw. 1893 / fot. dzięki uprzejmości Fundacji Rodziny Nowina Konopków

Stanisław przez szereg lat usiłuje nawiązać kontakt ze swoim zaginionym bratem Michałem, którego w końcu udaje się  ściągnąć do kraju. Michał osiada w Mogilanach. " W 1814 roku bracia dokonuję zamiany, Stanisław oddaje większy majątek zaleszański, by znaleźć się bliżej Krajkowa, silnego ośrodka nauki i kultury, gdzie może dogodniej rozwijać swoje pasje. Żeni się w 1823 roku w Zofią Kraińską z Hermanowic, z którą doczeka się kilkorga dzieci […]

W 1836 roku Stanisław Konopka kupuje pałac po Wodzickich pod Kapucynami , czyli między ulicami Kapucyńską, Loretańską i Krupniczą [..] Ten czas to najistotniejszy okres rozwoju kolekcji Stanisława Konopki […] podejmował także własne próby działalności artystycznej, malował akwarele, robił grafiki, a także eksperymentował z dagerotypią [..]

Portrety namalowane z czarno-białych fotografii archiwalnych przez Piotra Frączka, konserwatora dzieł sztuki, w 2023 r/ fot. dzięki uprzejmości Fundacji Rodziny Nowina Konopków

Portrety namalowane z czarno-białych fotografii archiwalnych przez Piotra Frączka, konserwatora dzieł sztuki, w 2023 r/ fot. dzięki uprzejmości Fundacji Rodziny Nowina Konopków

Stanisław Konopka umiera 1 maja 1850 roku w Mogilanach i zostaje pochowany w grobowcu przy kościele. W ścianie przedsionka tamtejszego kościoła wmurowano tablice epitafijną jego i małżonki Zofii

Stanisław Nowina Konopka  pra-pra-pra-pra prawnuk Stanisława Konopki w : „Pamiątka 200-lecia ślubu Stanisława Konopki z Zofią Kraińską” - Biblioteka Fundacji Rodziny Nowina Konopków, Mogilany 1923 - fragment 

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię