Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

"Dumanowski" w Starym Teatrze RECENZJA

  • Kultura
  • date_range Wtorek, 2013.04.23 13:12 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 08:57 )
Z tekstem Wita Szostaka mierzą się w Starym Teatrze dwie pary realizatorów

"Dumanowski" fot. Justyna Nowicka

Kim był Józafat Dumanowski? Tym pytaniem żyliśmy w Radiu Kraków 11 listopada zeszłego roku, podczas słuchowiska w reżyserii Jana Klaty.
Próba identyfikacji mitycznego Ojca Republiki przeniosła się teraz na Dużą Scenę Starego Teatru. Zobaczyliśmy coś w rodzaju żywotów równoległych, dwie różne historie inspirowane jego życiorysem "Dumanowski. Side A i B". Dwie ekipy reżyserów, scenografów, dramaturgów i oczywiście aktorów przygotowały własne interpretacje powieści Wita Szostaka, i dwie bardzo rożne odpowiedzi na tytułowe pytanie.

Część pierwsza – czyli „Side A” – dzieło reżysera Konrada Dworakowskiego i autorki tekstu Martyny Lechman – stawia na pikantno-sensacyjne wątki powieści. To ciekawsza formalnie część teatralnej opowieści, choć nierówna pod względem gry aktorskiej.

Dworakowski, twórca teatru lalek, stawia na teatr formy. Już pierwsza scena wprowadza widza w przestrzeń dyscypliny i rygorystycznie budowanego obrazu. Odwrócone do widza plecami identycznie ubrane kobiety, kołyszą się rytmicznie, zmysłowo pojękując. Ich ekscentryczne, biało czarne stroje mogą być szatami zakonnic, toaletami eleganckich dam, kostiumami prostytutek czytaj świtezianek. Najpierw będą dywagowały o tajemnicach narodzin Ojca Republiki, potem zabiorą nas do tajemniczego ogrodu na schadzkę z rozpustnymi siostrami, postaciami niczym z Dekameronu.
Odwiedzimy domy miłości przy świętego Filipa, będziemy uczestniczyć w wierszowanym pojedynku między Mickiewiczem a Słowackim, zanim ten pierwszy stał się biskupem, a drugi ministrem finansów.

Realizatorzy "Strony A" opowiadają bowiem o Dumanowskim poprzez jego kobiety – matki, wdowy i kochanki. Ale to przewrotna opowieść, bo jej bohaterami zawsze są mężczyźni. Reżyser instrumentalizuje swoje bohaterki, czyniąc je, niczym marionetki, prawie identycznymi, i pozbawiając nieomal indywidualnych cech. Kim był Józafat Dumanowski? Może mężem stanu, którego życie intymne i towarzyskie było znacznie bardziej godne uwagi, niż jego nieprawdopodobne projekty polityczne? Wzorcem patriarchalnego samca, XIX-wiecznym dinozaurem?

Pomysł jest ciekawy, ale efekt byłby lepszy, gdyby aktorzy Starego Teatru z większym wyczuciem poddali się zaproponowanej przez reżysera konwencji. Koncept zbiorowej bohaterki nie wyklucza oczywiście indywidualnych cech tej czy innej wdowy czy świtezianki. Jego moc leży jednak w sile wyrazu i ujednoliceniu środków aktorskich. Tym czasem na „Stronie A” wciąż miałam wrażenie, że każdy za wszelką chce zaistnieć we własnej etiudzie…

„Strona B” w pierwszej chwili intrygująca i efektowna, rozczarowuje po kilku minutach. W postapokaliptycznym świecie, nieliczni, którzy przeżyli rozpaczliwie poszukują zbawcy. Być może jest nim Józafat Dumanowski? Niechlujnie napisany, pełen kolokwializmów tekst współbrzmi na scenie z niechlujnym i nieczytelnym wykonaniem ( nie ułatwiają go zasłaniające twarze aktorów maski). Dumanowski jest tu bohaterem poszukiwanym, niemożliwym do zdefiniowania. Czynią go takim intencje twórców, ale przede wszystkim słabość tej realizacji.

Przegrupowujące się wśród worków, dymów i mdłych świateł niewyraźne postaci przez godzinę serwują nam nie wiele wnoszące do akcji pomysły – jakieś śpiewy, szkice dialogów, monologi na stronie. Meandrujemy po omacku wśród krakowskich duchów, konserwatorów, poetów i gołębi. Ciekawy pomysł właściwie nie rozwija się, i umiera w chwili poczęcia. Całość kończy się oskarżeniem o marazm… w istocie, jest „Strona B” pięknym przykładem zastoju inwencji. Sygnowane przez studentów szkoły teatralnej – Sebastiana Krysiaka i Tomasza Jękota.

Przypominamy, że w listopadzie 2012 roku słuchowisko "Dumanowski. Dokumenty ze znalezionej biografii" wyreżyserował w Radiu Kraków Jan Klata. Płyta z nagraniem dostępna jest za posrednictwem naszej strony www.
Justyna Nowicka

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 15:05

    "Akcja Sznurek", czyli na ratunek krakowskim gołębiom

  • 14:30

    Uwaga! 1 i 3 maja za parkowanie na Obszarze Płatnego Parkowania trzeba normalnie zapłacić

  • 12:26

    82 lata temu wyruszył pierwszy polski kobiecy transport do KL Auschwitz. Dziś uczczono pamięć więźniarek

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na  Facebooku  oraz  Twitterze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię