"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 18.02. 2024 r.

ZAGADKA REGIONALNA (18.02)

Miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie pińczowskim nad rzeką NIDZICĄ.

W 1409 r. król WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO nadał osadzie prawa miejskie.

Pod koniec XIX w. 90% mieszkańców ponad 5. tysięcznej społeczności było Żydami.

Przed 106. laty 18 .02. 1918 r. miała tam miejsce demonstracja polskiej ludności zorganizowana przez Polską Organizację Wojskową (POW) oraz harcerzy.

Została krwawo stłumiona przez austriacką żandarmerię, która zastrzeliła WOJCIECHA PAWĘZOWSKIEGO lat 24, STEFANA STARKIEWICZA lat 18 oraz WINCENTEGO ROBAKA lat 54.

Kilkanaście osób zostało rannych, innych aresztowano.

Proszę podać nazwę tego miasta.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 18.02.2024 r.

UPOMINKI:

książka Emila Kowalczyka "ORAWSKIE ZAMYŚLENIE"

3 tomiki wierszy Stanisławy Widomskiej "DOJRZEWANIE LATA"

tomik poezji Anny Pituch - Noworolskiej "KRAJOBRAZY DNI"

ARTWIŃSKI - to dziś rzadko spotykane nazwisko, w Polsce nosi je niespełna sto osób.

Tarnowski historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA przybliża dzieje związanej z Galicją rodziny Artwińskich.

Protoplastą małopolskich Artwińskich był mieszczanin grybowski IGNACY ARTWIŃSKI, który zmarł w 1812 r. a potem jego rodzina, także syn WINCENTY, przenieśli się do TARNOWA.

A jak potoczyły się losy jego syna powstańca styczniowego JULIANA OSWALDA?

Posłuchaj!

DARIA RUSIN z Towarzystwa Miłośników Andrychowa przypomina życiorys andrychowskiego Żyda, który przed II wojną światową był znanym hotelarzem w Niemczech i Austrii.

MARKUS MAX FRIEDIGER urodził się 20. października 1875 r. w ANDRYCHOWIE i tam w latach 1882 - 1887 uczęszczał do Szkoły Ludowej.

Około 1894 r. jego rodzina przeniosła się do Monachium.

Jakie hotele posiadał Markus Friediger i jakich znanych miał gości?

Posłuchaj!

"Każde miasto ma tylu dziwaków, na ilu zasługuje" - to słowa pisarza JANA PARANDOWSKIEGO (1895 -1978), autora książki "Niebieskie rachunki" o Lwowie sprzed czasów I wojny światowej.

Ale i Kraków miał wielu dziwaków - twierdzi znawca jego historii MICHAŁ KOZIOŁ.

Jednym z owych dziwaków, w okresie międzywojnia, był tak zwany "Cezar", który na głowie nie nosił wieńca laurowego, tylko wyciętą ze złotego papieru koronę.

Nazywał się LUDWIK SZEWCZYK, mieszkał na ulicy Twardowskiego na prawym brzegu Wisły i wydawał druki ulotne.

O czym traktowały te zachowane w Bibliotece Jagiellońskiej "druki cezarejskie"?

Posłuchaj!

Zmarła w 2023 r. dr nauk przyrodniczych ANNA KUBAJAK (ur.1942) w 1994 r. w KRZESZOWICACH założyła wydawnictwo, które firmowała swoim nazwiskiem.

Popularyzowała tematykę ekologiczną, opisywała piękno przyrody zarówno pobliskich Dolinek Krakowskich, jak i dalekiej Syberii.

W 2005 r. odbyła podróż na Syberię, nad Bajkał i po powrocie wydała przepiękny album " Sybir i Syberia w dziejach Narodu Polskiego".

Przypomina o tym MARIA OSTROWSKA - emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Krzeszowicach.

Posłuchaj!

Krakowianka ANNA PITUCH - NOWOROLSKA jest poetką, miłośniczką fotografii (głównie architektury i sztuki), ale także lekarzem.

Swą wiedzę medyczną wykorzystuje do przekazania uwag związanych ze sztuką, na przykładzie Ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej.

Posłuchaj!

W 2021 r. stołeczne MUZEUM NIEPODLEGŁOŚCI, we współpracy z Uniwersytetem Trzeciego Wieku we LWOWIE, wydało publikację "LWÓW W HISTORII I KULTURZE POLSKIEJ".

Zawiera 20 artykułów, wśród nich artykuł "KSIĘGA SZKOCKA (FENOMEN LWOWSKI)”.

Jego autorem jest ZBIGNIEW DURCZOK, emerytowany nauczyciel matematyki w Liceum Ogólnokształcącym w KRZESZOWICACH, współpracownik Katolickiego Uniwersytetu III Wieku we Lwowie.

Przypomina on historię" Kawiarni Szkockiej" przy Akademickiej 27, ulubionego miejsca spotkań lwowskich matematyków oraz historię "Księgi szkockiej", w której zapisane matematyczne problematy i zagadki rozwiązywane były dopiero po latach, a niektóre pozostają do dziś bez rozwiązania.

Najbardziej znanym wydarzeniem było rozwiązanie problematu z roku 1936, nr 153 z "Księgi Szkockiej" autorstwa STANISŁAWA MAZURA (1905 - 1981) dopiero w 1972 r. przez młodego wówczas szwedzkiego matematyka PER HENRIKA ENFLO ( ur. 1944 Sztokholm), który odebrał z rąk Stanisława Mazura nagrodę, a była nią żywa gęś.

Zbigniew Durczok miał okazję spotkać się z tym szwedzkim matematykiem. W jakich okolicznościach?

Posłuchaj!

W filii Biura Wystaw Artystycznych w TARNOWIE, na Dworcu PKP do końca marca czynna jest wystawa "WEWNĘTRZNY HORYZONT".

Swe prace prezentują: artyści i artystki: Agnieszka Bartak-Lisikiewicz, Dominika Borek, Magdalena Daniec,Tomasz Daniec, Grzegorz Frydryk, Piotr Idzi, Antonina Janus-Szybist, Paweł Marcinek, Agnieszka Pawłowska-Górska, Agnieszka Piksa, a prace z kolekcji Małopolskiej Fundacji Muzeum Sztuki Współczesnej: Aneta Grzeszykowska & Jan Smaga oraz Miho Iwata.

W gronie wystawiających jest pochodząca z Tucholi AGNIESZKA PIKSA, twórczyni komiksów, która na tarnowskiej wystawie prezentuje kolorowy zapis jednego dnia obserwacji morza z nadmorskiego klifu w GDYNI - ORŁOWIE.

A o idei wystawy oraz doborze prac opowiadają jej kuratorzy: Dominika Borek i Paweł Marcinek.

Posłuchaj!